Rijbewijsplicht

Rijbewijs

Bewijs van bevoegdheid om een bepaalde categorie of bepaalde categorieën van motorrijtuigen te mogen besturen. Het huidige rijbewijs is in de vorm van een plastic kaart op creditcard-formaat.

Je moet het rijbewijs altijd bij je hebben tijdens het rijden op of in een voertuig waarvoor een rijbewijs verplicht is. Je moet deze elke keer laten zien als ernaar gevraagd wordt door een bevoegd persoon, zoals een politieagent. Dit mag geen kopie zijn en het rijbewijs mag niet beschadigd zijn. Op het rijbewijs staat ook je burgerservicenummer (BSN) waardoor het in veel gevallen ook kan dienen als een identiteitsbewijs. Zodra er iets niet in orde is met je rijbewijs, mag je het bijbehorende voertuig niet meer besturen.

Een rijbewijs is alleen geldig voor de categorie of categorieën waarvoor deze is afgegeven. Ook kunnen op een rijbewijs beperkingen worden aangegeven, zoals het verplichte gebruik van een automatische koppeling of het dragen van een bril of lenzen. Soms zijn rijbewijzen alleen geldig als er aanpassingen aan een auto zijn gemaakt, zoals andere pedalen of extra spiegels. Beperkingen worden op het rijbewijs aangegeven met vastgestelde codes.

rijbewijs 2014 voorzijde rdw
rijbewijs 2014 achterzijde rdw

Rijbewijscategorieën

Op het rijbewijs staan verschillende categorieën waarvoor het rijbewijs geldig kan zijn. Dit zijn:

symbool am

Rijbewijs AM

Dit is het bromfietsrijbewijs en heb je nodig voor het besturen van een bromfiets, snorfiets, speedpedelec en brommobiel. Om dit rijbewijs te behalen moet je een theorie-examen en een praktijkexamen afleggen.

Bij het praktijkexamen kun je kiezen voor een examen op een tweewielige bromfiets, waarna je op en in alle voertuigen in deze categorie mag rijden.

Wil je alleen gebruik maken van een brommobiel, dan heb je de mogelijkheid om een brommobiel-praktijkexamen af te leggen. Het nadeel hiervan is dat je daarna ook echt alleen in een brommobiel mag rijden. Dus niet op een bromfiets, snorfiets of speedpedelec.

Heb je dit rijbewijs nooit gehaald, maar haal je wel rijbewijs B of A, dan krijg je categorie AM erbij. Vanaf dat moment mag je dus ook alles binnen de categorie AM besturen.

symbool a

Rijbewijs A

Het rijbewijs voor de motorfiets is onderverdeeld in drie subcategorieën. A1 is de minst krachtige motorfiets, A2 de middelste en A de meest krachtige motorfiets.

Code 80

Vanaf 21 jaar mag je praktijkexamen doen op een zware motor (categorie A onbeperkt). Als je hiervoor slaagt tussen je 21e en 24e, ontvang je tijdelijk een beperkende code (code 80) op je rijbewijs. Deze code geeft aan dat je alleen mag rijden op motorfietsen van de categorie A2 en driewielige motorfietsen van de categorie A.

Deze code verdwijnt van je rijbewijs zodra je rijbewijs A (of het eerder gehaalde rijbewijs A2) twee jaar hebt, of als je eerder al 24 jaar bent.

symbool b

Rijbewijs B

Dit is het rijbewijs waar jij voor gaat, het rijbewijs voor de personenauto. Met dit rijbewijs mag je alle personenauto’s besturen tot een maximummassa van 3500 kg. Ook mogen er niet meer dan acht passagiers in (kunnen) zitten, de bestuurder niet meegerekend. Eventueel mag je een lichte aanhangwagen trekken.

symbool be

Rijbewijs E achter B

Heb je rijbewijs B en wil je met zwaardere aanhangwagens en combinaties kunnen rijden dan binnen rijbewijs B is toegestaan, dan moet je rijbewijs E achter B halen.

symbool c1

Rijbewijs C1 en C1E

Deze rijbewijzen zijn nodig bij lichte vrachtauto’s en bedrijfsauto’s, met een maximummassa tussen de 3500 en 7500 kg. Ze mogen geen plaats bieden aan meer dan 8 passagiers. Voor aanhangwagens met een hogere maximummassa dan 750 kg is naast C1 ook E nodig.

symbool c

Rijbewijs C en CE

Met deze rijbewijzen mag je ook zwaardere vrachtauto’s besturen. Ook hierbij geldt dat als je aanhangwagens wilt trekken met een hogere maximummassa dan 750 kg, je naast C ook rijbewijs E nodig hebt.

symbool d1

Rijbewijs D1 en D1E

Rijbewijs D1 is bedoeld voor kleinere autobussen, tot een maximale lengte van acht meter en maximaal 16 passagiers, de bestuurder niet meegerekend. Voor aanhangwagens met een hogere maximummassa dan 750 kg is naast D1 ook E nodig.

symbool d

Rijbewijs D en DE

Rijbewijs D is geldig voor grotere autobussen zoals touringcars en lijnbussen. Deze mogen langer zijn dan acht meter en meer dan 16 passagiers vervoeren. Voor aanhangwagens met een hogere maximummassa dan 750 kg is naast D ook E nodig.

symbool t

Rijbewijs T

Dit is het rijbewijs dat je nodig hebt om op de openbare weg met een landbouw- of bosbouwtrekker, of motorrijtuig met beperkte snelheid te mogen rijden.

Uitzonderingen rijbewijsplicht

Voor sommige motorrijtuigen is een rijbewijs niet verplicht. Dit zijn de belangrijkste:

  • Bijzondere bromfietsen
    Deze zijn door de minister aangewezen als niet rijbewijsplichtig. Denk hierbij aan een Segway. De maximumsnelheid van deze voertuigen is nooit hoger dan 25 km/u. Wel kan er een minimumleeftijd gelden voor deze bijzondere bromfietsen, voor een Segway is dit 16 jaar.
  • Smalle LBT’s en MMBS’en (maximaal 1,30 meter breed)
    Dit zijn de smallere landbouw- en bosbouwtrekkers (LBT’s) en motorvoertuigen met beperkte snelheid (MMBS’en) die gebruikt worden voor maaien, onkruid bestrijden, vegen, sneeuwruimen, gladheid bestrijden of hondenpoep verzamelen. Dit zijn over het algemeen voertuigen van de gemeente.
  • Gemotoriseerde gehandicaptenvoertuigen
  • Tijdens een rijles, een rijproef (CBR) of een rij-examen (CBR)
    Tijdens het nemen van rijles, het afleggen van een rijproef of rij-examen hoef je geen rijbewijs te hebben.
istock 145840096

Voor een smalle MMBS zoals deze grasmaaimachine is geen rijbewijs nodig.

istock 613145960

Ook voor een bijzondere bromfiets zoals deze Segway is een rijbewijs niet verplicht.

Let op! Heb je een ontzegging van de rijbevoegdheid, dan mag je geen enkel motorrijtuig meer besturen. Dit geldt ook voor de motorrijtuigen waarvoor je geen rijbewijs nodig hebt.

Leeftijd

Er gelden verschillende minimumleeftijden waarop je het rijbewijs voor een bepaald motorrijtuig mag halen. Zo mag je al eerder je rijbewijs halen voor de bromfiets, dan voor de personenauto. En moet je voor een vrachtauto of autobus weer iets ouder zijn, tenzij je voor dit voertuig een gerichte transportopleiding volgt.

Minimumleeftijd praktijkexamen Bijzonderheden
AM
Bromfiets
16 jaar Krijg je bij A en B erbij
A1
Motorfiets max 11 kW
18 jaar Lessen mag vanaf 17 jaar
A2
Motorfiets max 35 kW
20 jaar Heb je al A1, dan mag je lessen vanaf 19 jaar
A
Alle motorfietsen
21 jaar Beperkende code 80
22 jaar 2 jaar in bezit van A2, geen code 80
24 jaar Geen A2 nodig, geen code 80
B
Personenauto's
17 jaar 2toDrive, met coach, alleen in NL
lessen mag vanaf 16,5 jaar
vanaf 18 jaar zelfstandig
BE
Aanhangwagen
18 jaar
C1(E)
Lichte vrachtauto
18 jaar
C(E)
Zware vrachtauto
18 jaar Met getuigschrift vakbekwaamheid
21 jaar Geen getuigschrift
D1(E)
Kleine autobus
18 jaar Met getuigschrift vakbekwaamheid
21 jaar Geen getuigschrift
D(E)
Grote autobus
18 jaar Met getuigschrift vakbekwaamheid
24 jaar Geen getuigschrift
T
Landbouwvoertuigen
16 jaar

Eisen aan de instructeur

Ook de instructeur moet zich aan bepaalde regels houden. Zo moet hij of zij in bezit zijn van een geldige instructeurspas (hier mag je altijd naar vragen). Ook mag hij of zij geen motorrijles en bromfietsrijles combineren, of een autorijles en een motorrijles.

Daarnaast moet hij in contact staan met de leerling. In de auto is dat natuurlijk makkelijk, maar op de motorfiets of bromfiets moet dit door middel van een portofoon en een oortje dat de leerling draagt (radiografisch contact).

De instructeurspas is een pas die de rij-instructeur of rij-instructrice ontvangt als hij of zij is geslaagd voor de opleiding tot rij-instructeur. Deze is beperkt geldig en moet op tijd verlengd worden. Een instructeur moet deze altijd kunnen laten zien tijdens het lesgeven.

Je kunt op de site www.ibki.nl, onder het kopje rij-instructie, ook controleren of jouw rij-instructeur wel bevoegd is.

voorbeeld vz wrm bevoegdheidspas

Voorkant instructeurspas

voorbeeld az wrm bevoegdheidspas

Achterkant instructeurspas

Let op, automatisch vertalen staat aan in jouw browser. Dit kan ongewenste vertalingen geven op deze site. Wij zijn niet verantwoordelijk voor fouten die hierdoor ontstaan in ons lesmateriaal.